Jak wygląda gospodarka odpadami w Europie?

 

Poziom ten jest już osiągany w krajach europejskich, które zdecydowały się na wprowadzenie systemu kaucyjnego, przy efektywnie działającym schemacie rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP).

- Stawiane przez Unię Europejską cele w zakresie zbiórki oraz recyklingu odpadów komunalnych i odpadów opakowaniowych są ambitne, ale osiągalne. Jednak potrzebujemy wdrożenia odpowiednich narzędzi już teraz. Takich narzędzi, które się sprawdzają, czego dowodem są przykłady praktyk z wielu krajów europejskich. Nasze doświadczenia, które zebraliśmy dzięki działalności na 80 rynkach, nie tylko w Europie, ale i na świecie, pokazują, że na efektywne gospodarowanie odpadami składa się kilka zależnych od siebie elementów. Jest to selektywna zbiórka wybranych odpadów, system kaucyjny na opakowania po napojach oraz sortowanie zmieszanych odpadów komunalnych będące końcowym i uzupełniającym etapem. Wszystkie te elementy powinny działać pod parasolem odpowiednio zaprojektowanego schematu ROP - mówi Anna Sapota, wiceprezes ds. public affairs dla Europy Północno-Wschodniej w Grupie TOMRA.

Zgodnie z unijnymi wymogami, w 2020 r. każde państwo członkowskie UE musiało osiągnąć poziomo 50% zbiórki odpadów nadających się do recyklingu. Odnosi się on do czterech frakcji odpadów komunalnych - papieru, metalu, plastiku i szkła. Od 2025 r. poziom ten zwiększy się do 55%. Według danych resortu klimatu, w 2020 r. osiągnięto 41%, a na liczne samorządy wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska nałożyli wysokie kary za nieosiągnięcie wymaganych poziomów recyklingu.

Aby odzyskiwać więcej odpadów potrzebna jest reorganizacja obecnego modelu gospodarowania odpadami, a także inwestycje. Jednym z narzędzi przenoszących koszt gospodarowania odpadami opakowaniowymi z gmin na producentów produktów w opakowaniach jest rozszerzona odpowiedzialność producenta (ROP). Zdaniem Grzegorza Orzeszko, prezesa Zakładu Utylizacyjnego w Gdańsku, który był gościem debaty pt. „ROP bez tajemnic. ROP dla opakowań w Europie i najlepsze praktyki gospodarowania odpadami komunalnymi. Czy Polska może z nich skorzystać?”, w naszym kraju powinien być wdrożony system kaucyjny, jednak warto pomyśleć o holistycznym podejściu oraz inwestycjach w pozostałe odpady, które będą opłacalne lub gospodarczo uzasadnione. Odpowiedzią właśnie może być sprawny system ROP dla gospodarek pozostałych działalności.

Wiele krajów w Europie wciąż pracuje nad systemem gospodarki odpadami i rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), aby zwiększyć efektywność i zoptymalizować działanie. Opowiedzieli o tym eksperci z Norwegii, Szwecji oraz Litwy, którzy byli gośćmi wspomnianej wyżej debaty. Przedstawili oni własne doświadczenia z perspektywy sortowni odpadów komunalnych i recyklerów, mówiąc m.in. o zachodzących zmianach w ich krajach oraz koniecznych dodatkowych inwestycjach, które mają pobudzić wzrost zarówno poziomów odzysku, jak i jakości zbiórki odpadów.

Całość debaty można obejrzeć TUTAJ.